Przy obelisku „Poległym Policjantom – Rzeczpospolita Polska”, przed gmachem KGP odbyły się centralne uroczystości policyjne upamiętniające tragedię przedwojennych funkcjonariuszy Policji Państwowej, ofiar Zbrodni Katyńskiej. W ceremonii uczestniczyli m.in.: Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji Mariusz Błaszczak, Wojewoda Mazowiecki Zdzisław Sipiera, Komendant Główny Policji nadinsp. dr Jarosław Szymczyk, kierownictwo służb podległych MSWiA i Ministerstwa Obrony Narodowej, prezesi stowarzyszeń „Rodzina Policyjna 1939 r.” oraz „Rodzina Katyńska”, a także potomkowie pomordowanych na Wschodzie policjantów.
Organizatorami uroczystości była Komenda Główna Policji, Komenda Stołeczna Policji oraz Warszawskie Stowarzyszenie „Rodzina Policyjna 1939 r.”. Gospodarzem – Komendant Główny Policji nadinsp. dr Jarosław Szymczyk.
– 77 lat temu, w kwietniu 1940 roku Sowieci bestialsko zamordowali elitę polskiego narodu. Tylko dlatego, że byli to ludzie, którzy nosili polskie mundury i z oddaniem służyli Rzeczypospolitej – podkreślił Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji Mariusz Błaszczak. – Byli dla nich groźni, niezłomni w swym patriotyzmie, postanowili więc unicestwić ich w taki sposób, aby ślad po nich zaginął na zawsze. Zbrodni jednak nie udało się ukryć, a prawdy o niej zafałszować. Na kłamstwo katyńskie bardzo mocno uczulony był prezydent RP Lech Kaczyński, który zdecydowanie domagał się od Rosji całkowitej prawdy o losie tysięcy Polaków zaginionych na Wschodzie. Domagał się „odkłamania” historii i uznania zbrodni katyńskiej za ludobójstwo.
Minister Mariusz Błaszczak wyraził zadowolenie, że współcześni policjanci kultywują pamięć o swych przodkach. – To właściwa droga do budowy etosu policyjnej służby – podkreślił.
Komendant Główny Policji nadinsp. dr Jarosław Szymczyk przypomniał pokrótce historię zbrodni katyńskiej. – Oddając hołd wszystkim jej ofiarom – powiedział – należy pamiętać o ponad 22 tys. polskich obywateli zamordowanych w 1940 r. przez NKWD, w tym oficerów Wojska Polskiego, funkcjonariuszach Straży Granicznej, Straży Więziennej, żołnierzach Korpusu Ochrony Pogranicza oraz kilka tysięcy funkcjonariuszy Policji Państwowej. Zwrócił też uwagę na sytuację członków rodzin zamordowanych policjantów, którzy przez lata – opłakując swych bliskich – cierpieli z powodu braku informacji o ich losie, a także wielu kłamstw i upokorzeń. Dziś działają oni w stowarzyszeniach Rodzin Policyjnych 1939 r. oraz Rodzin Katyńskich, kultywując pamięć, krzewiąc historię o tych wydarzeniach i walcząc na forum międzynarodowym o uznanie sowieckich zbrodni za ludobójstwo.
Prezes Zarządu Warszawskiego Stowarzyszenia „Rodzina Policyjna 1939 r.” Michał Wykowski podzielił się refleksjami na temat prawdy historycznej i pamięci, które – jak stwierdził – były, są i będą zawsze drogowskazem dla członków „Rodzin Policyjnych 1939 r.” Podziękował też kierownictwu Policji za ten obelisk, który 22 lata temu został usadowiony na dziedzińcu Komendy Głównej Policji w hołdzie poległym i pomordowanym funkcjonariuszom Policji Państwowej. Przez swoją fizyczną obecność jednoczy „Rodziny Katyńskie”, jest symbolem pamięci i prawdy.
W intencji poległych i pomordowanych policjantów modlitwę odmówili ks. Józef Jachimczak, kapelan KSP, oraz ks. Andrzej Bołbot, naczelny prawosławny kapelan Policji. Następnie zebrani minutą ciszy oddali hołd pomordowanym policjantom.
Złożenie wieńców i wiązanek zakończyło uroczystości przed obeliskiem poświęconym poległym policjantom. Kontynuowano je w obiekcie KGP przy ul. Orkana 14, gdzie przygotowano trzy okolicznościowe wystawy, pod wspólnym tytułem „77 lat Wspólnej Pamięci”. Ekspozycje udostępniły: Muzeum Katyńskie Oddział Martyrologiczny Muzeum Wojska Polskiego, Delegatura Instytutu Pamięci Narodowej w Kielcach oraz Centralny Zarząd Służby Więziennej.
Uroczystego otwarcia ekspozycji dokonał Zastępca Komendanta Głównego Policji nadinsp. Jan Lach. Dziękując za zaangażowanie i wysiłek włożony w ich przygotowanie, komendant główny zaakcentował, że chce w ten sposób oddać hołd wszystkim ofiarom sowieckiej zbrodni. – To wydarzenie ekspozycyjne ma na celu przybliżenie nie tylko trudnej historii naszego kraju, historii tysięcy istnień ludzkich, ale jest również zapisem naszej wspólnej pamięci, pamięci o ofiarach Zbrodni Katyńskiej – podkreślił.
Ekspozycja Muzeum Katyńskiego zatytułowana ”Dowody winy – dowody prawdy” ukazała relikwie wydobyte z dołów śmierci w Miednoje i innych miejsc spoczynku policjantów pomordowanych wiosną 1940 roku. Zaprezentowano na niej m.in. orzełki z policyjnych czapek, odznaki Policji Państwowej, fragmenty mundurów, guziki, oraz rzeczy osobiste. Jej uzupełnieniem były kopie listów i kartek pocztowych więźniów Ostaszkowa do rodzin.
Delegatura Instytutu Pamięci Narodowej w Kielcach zaprezentowała wystawę edukacyjną „Miednoje – policyjny Katyń”, składającą się z 23 plansz z fotografiami archiwalnymi polskich oficerów i policjantów – ofiar katyńskiego ludobójstwa. Przedstawia genezę i przebieg Zbrodni Katyńskiej, która do tej pory nie została osądzona, a jej sprawcy pociągnięci do odpowiedzialności.
„Polskie więziennictwo 1919-1945” to tytuł wystawy przygotowanej przez Centralny Zarząd Służby Więziennej. Ekspozycja ukazuje historię powstania i organizacji służby w okresie międzywojennym oraz okupacji hitlerowskiej, wraz z represjami okupanta wobec więzienników.
Na ekspozycji zgromadzono m.in. przedwojenne dokumenty, fotografie, akcesoria służbowe.
Zaproszeni goście mieli również okazję obejrzenia jeszcze jednej wystawy, zatytułowanej „Policja Państwowa 1919-1939”, przygotowanej przez Biuro Historii i Tradycji Policji KGP wraz z Narodowym Archiwum Cyfrowym, która stała się niejako klamrą historyczną dla wydarzeń związanych z obchodami Zbrodni Katyńskiej 1940 roku.
Uzupełnieniem przedsięwzięć ekspozycyjnych była projekcja film poświęconego Policji Państwowej na Wschodnich Kresach RP.
NSZZ Pracowników Policji reprezentowała na uroczystościach Anna Kwasiborska.
(Biuro Historii i Tradycji Policji KGP/ mw/ foto: Marek Krupa Gabinet KGP, Andrzej Mitura Policja 997/ video: Marek Szałajski Gabinet KGP)